در دنیای پرشتاب هوش مصنوعی، دو مدل محبوب یعنی ChatGPT محصول OpenAI و Gemini محصول گوگل، بهعنوان دورقیب قدرتمند در حوزه چتباتهای هوشمند شناخته میشوند. هر دو ابزار با هدف پاسخگویی طبیعی، کمک به تولید محتوا و تحلیل اطلاعات طراحی شدهاند، اما تفاوتهایی در عملکرد، دقت، زبان پشتیبانیشده و ادغام با سرویسهای دیگر دارند.
در ادامه قصد داریم به مقایسه gemini و chatgpt بپردازیم و آنها را از جنبههای مختلف بررسی کنیم تا بفهمیم کدام مدل برای نیازهای مختلف کاربران مناسبتر است. با ما همراه باشید.
معرفی Google Gemini AI
قبل از اینکه به مقایسه gemini و chatgpt بپردازیم، بهتر است با هرکدام از این ابزارهای هوش مصنوعی آشنا شویم. در دسامبر ۲۰۲۳، گوگل نسل جدیدی از مدلهای زبانی را تحت عنوان هوش مصنوعی gemini معرفی کرد؛ مجموعهای یکپارچه از مدلهای چندوجهی (Multimodal) که میتوانند بهصورت همزمان متن، تصویر، صدا، ویدیو و کد را پردازش کنند. این مدل جایگزین PaLM 2 (موتور قبلی Bard) شد و از فوریه ۲۰۲۴، Bard به Gemini تغییر نام داد.
در سال ۲۰۲۵، گوگل نسخه Gemini 2.0 را معرفی کرد که بهطور خاص برای عصر عاملهای هوشمند (Agentic Era) طراحی شده است؛ مدلی که میتواند محیط خود را درک کند، اقدامات آینده را پیشبینی کند و بهجای انسان تصمیم بگیرد.
هوش مصنوعی چیست و چگونه کار میکند؟
مدلهای Gemini
مدلهای مختلفی از Gemini 2.0 طراحی و ساخته شدهاند که در جدول زیر آنها را معرفی میکنیم:
نسخه | ویژگیها |
Pro Experimental | قویترین مدل برای کدنویسی، تحلیل منطقی و درک دستورهای پیچیده. دارای پنجره متنی ۲ میلیون توکنی، قابلیت استفاده از جستجوی گوگل و اجرای کد. |
Flash | مناسب برای وظایف پرتعداد با تأخیر کم و پشتیبانی از ورودیهای چندرسانهای مانند تصویر، صدا و ویدیو. |
Flash Thinking Experimental | تمرکز بر تفکر گامبهگام و ارزیابی گزینهها با استفاده از ابزارهایی مانند Google Search، YouTube و Maps. |
Flash Lite | نسخه اقتصادی Flash، بهینهشده برای پاسخگویی سریع و مواردی که نیاز به هزینه پایین دارند. |
نقاط قوت و ویژگیهای Gemini AI
مدل Gemini بهدلیل طراحی نوآورانهاش، ویژگیهایی دارد که آن را از دیگر مدلها متمایز میکند. این ویژگیها عبارتاند از:
- چندوجهی بودن (Multimodality): جمینی بهصورت طبیعی میتواند انواع مختلف داده (متن، تصویر، ویدیو، صدا و کد) را در یک چارچوب واحد پردازش کند. این ویژگی باعث تعاملات پویاتر و مبتنی بر زمینه میشود.
- ادغام با سرویسهای گوگل: این مدل بهخوبی با Google Docs، Gmail، Sheets، Calendar و دیگر سرویسهای گوگل یکپارچه میشود و تجربه کاری بدون نیاز به جابهجایی بین ابزارها را فراهم میکند.
- توانایی استدلال و تحلیل: برخلاف مدلهایی که فقط اطلاعات را بازگو میکنند، Gemini توانایی تحلیل انتقادی، حل مسئله، تصمیمگیری و پاسخ به سؤالات پیچیده را دارد.
معرفی ChatGPT
از نوامبر 2022، هوش مصنوعی chatgpt، ربات گفتگوی تولید متنی OpenAI که براساس سیستم GPT-4 ساخته شده است، نحوه تعامل افراد و کسبوکارها با فناوری را تغییر داد. آنچه که بهعنوان ابزاری برای افزایش بهرهوری در نوشتن مقالات و کدنویسی با درخواستهای متنی کوتاه شروع شد، اکنون به 400 میلیون کاربر فعال هفتگی رسیده است.
در سال 2024، OpenAI با اپل همکاری کرد تا محصول هوش مصنوعی خلاقانهای به نام Apple Intelligence بسازد و مدل GPT-4o را با پشتیبانی صوتی و مدل متنی به ویدیو مورد انتظار خود بهنام Sora معرفی کرد. علاوهبراین، مدلهای استدلالی جدید o3، پردازش منطقی و تصمیمگیری را تقویت میکنند که برای حل مشکلات پیچیده یک گزینه کلیدی هستند.
مدلهای ChatGPT
مدلهای مختلف ChatGPT را در جدول زیر مشاهده میکنید:
مدل | توضیحات |
GPT-4.5 | GPT-4.5 که در فوریه ۲۰۲۵ بهعنوان پیشنمایش عرضه شد، پیشرفتهترین مدل تا به امروز است. برای کاربران حرفهای و توسعهدهندگان در دسترس و گام مهمی در بهبود فرایندهای پیشآموزش و پسآموزش است. این مدل میتواند الگوها را بهتر تشخیص دهد، ارتباطات برقرار کند و ایدههای خلاقانه بسازد. |
GPT-4o | این مدل محبوبترین مدل OpenAI است که میتواند اینترنت را برای اطلاعات جاری جستجو کند، تصویر بسازد و متنهای پیچیدهتر و طبیعیتری تولید کند. همچنین GPT-4o از بومهای قابل ویرایش پشتیبانی میکند؛ فضاهای تعاملی که کاربران میتوانند محتوا را مستقیماً در داخل برنامه تغییر دهند. |
GPT-4o mini | این مدل یک نسخه سادهتر از GPT-4 است، اما همچنان توانایی بالایی دارد. GPT-4o mini، برای کارهای سریع که نیاز به پردازش پیشرفته داده ندارند مناسب است. |
03-mini and 03-mini high | جدیدترین مدلهایی که در پاسخ به ساخت مدل DeepSeek معرفی شدند. آنها بهسادگی پردازشهای پیچیدهتر، کارآمدتر و سریعتری نسبت به نسخههای قبلی انجام میدهند. این دو مدل برای وظایفی که نیاز به استدلال پیشرفته و پاسخهای سریع دارند ایدئال هستند. |
نقاط قوت و ویژگیهای ChatGPT
ربات چت OpenAI دارای ویژگیهایی است که باعث شدهاند یک محصول نوآورانه باشد. از مهمترین ویژگیهای آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید محتوای متنوع: ChatGPT میتواند طیف گستردهای از متن را تولید کند، از چتهای معمولی و داستانهای خلاقانه گرفته تا توضیحات فنی و قطعه کدها.
- حل مسئله بهبودیافته: ChatGPT راههای جدیدی برای نگاه به مسائل پیچیده دارد و به کاربران کمک میکند راهحلهای خلاقانهای بیابند. همچنین پاسخهایی تولید میکند که تحت تأثیر سوگیریها یا پیشداوریهای انسانی نیست.
- قابلیت سفارشیسازی: این مدل امکان سفارشیسازی لحن، سبک و تمرکز را دارد. نیازی به تغییر دستورات برای هر چت نیست، زیرا این تنظیمات برای همه اعمال میشوند. ChatGPT ارتباط خود را براساس نشانهها و سیگنالها تنظیم و از لحنهای حرفهای، غیررسمی، طنزآمیز و عامیانه استفاده میکند.
هوشا یک پلتفرم هوش مصنوعی بومی است که با پشتیبانی از زبان فارسی، به کاربران در تولید محتوا، ترجمه، حل مسائل، تحلیل داده و راهاندازی کسبوکار کمک میکند. این ابزار، رایگان و بدون نیاز به دانش فنی است و برای فارسیزبانان طراحی شده است.
مقایسه gemini و chatgpt از نظر قیمت
هر دو ابزار جمنای و چتجیپیتی طرحهای رایگان با ویژگیهای محدود و نسخههای پولی با امکانات اضافی دارند. در جدول مقایسه gemini و chatgpt، آنها را از نظر قیمت مقایسه کردهایم.
ویژگی | ChatGPT | Gemini |
طرح رایگان | GPT-4o mini و نسخه محدود GPT-4o | Gemini 2.0 Flash و Gemini 2.0 Flash Thinking Experimental |
طرح Plus / Premium | 20 دلار در ماه (دسترسی به o3-mini، o3-mini-high و o1) | Google One AI Premium: 19.99 دلار در ماه (شامل Gemini Advanced و ویژگیهای اضافی) |
طرح حرفهای / Pro | 200 دلار در ماه (دسترسی نامحدود به GPT-4o، مدلهای استدلالی، GPT-4.5) | ندارد |
طرح تیمی / Team | 30 دلار در ماه برای هر کاربر (اشتراکگذاری GPT، ظرفیت پیام بیشتر) | ندارد (معادل آن در Google Workspace) |
طرح سازمانی / Enterprise | قیمتگذاری سفارشی | Gemini Enterprise: 36 دلار در ماه برای هر کاربر |
طرح تجاری / Business | – | Gemini Business: 24 دلار در ماه برای هر کاربر |
ابزار برنامهنویسی / Code Assist | – | 19 دلار در ماه برای هر کاربر (با تعهد یکساله) |
مقایسه جمینای و چت جی پی تی از نظر حریم خصوصی
وقتی صحبت از حریم خصوصی به میان میآید، هم Gemini و هم ChatGPT رویکردهای متفاوتی برای مدیریت دادههای کاربر دارند. در این جدول مقایسه gemini و chatgpt از سیاستهای حریم خصوصی آنها آوردهایم:
ویژگی | Gemini | ChatGPT |
ذخیرهسازی دادهها | دادههای کاربر را در اکانت گوگل کاربر بهمدت ۱۸ ماه ذخیره میکند، اما امکان محدود کردن نگهداری داده به ۳ یا ۳۶ ماه وجود دارد | همه دستورات و کوئریها را بهصورت پیشفرض بهمدت ۳۰ روز در صورت غیرفعال بودن چت نگه میدارد، اما ممکن است همچنان از این دادهها برای آموزش استفاده کند. با روشن بودن تاریخچه چت، اطلاعات معمولاً بهطور نامحدود ذخیره میشوند |
استفاده از دادهها | از دادههای جمعآوریشده برای بهبود مدل استفاده میکند، اما نحوه استفاده از هر دستور مشخص نیست | اطلاعات شخصی را جمعآوری میکند و ممکن است از آن برای بهبود خدمات و مطابقت با قوانین استفاده کند |
به اشتراکگذاری دادهها | اطلاعات را با اجازه کاربر و در صورت نیاز توسط مقامات مجری قانون با اشخاص ثالث به اشتراک میگذارد | در صورت لزوم اطلاعات موقعیت مکانی را به اشخاص ثالث و مقامات مجری قانون افشا میکند |
کنترلهای حریم خصوصی | به کاربران اجازه میدهد تا مدت زمان ذخیرهسازی دادههای خود و زمان حذف آنها را کنترل کنند | گزینههایی برای حذف پاسخها دارد، اما فاقد کنترلهای دقیق بر استفاده از دادههاست |
شفافیت | مستندات واضحی در مورد نحوه مدیریت دادهها از طریق Google Gemini Apps Privacy Hub ارائه میدهد | سیاستهای حریم خصوصی دقیقی دارد، اگرچه برخی جنبههای استفاده از دادهها کمتر واضح هستند |
مقایسه gemini و chatgpt از نظر عملکرد
با وجود شباهتهای زیاد، جمنای 2.0 پرو و چتجیپیتی 4.0 هر یک ویژگیهای منحصربهفردی دارند و هرکدام برای کاربردهای خاصی ایدئال هستند. جدول مقایسه جمینای و چت جی پی تی زیر، خلاصهای از معیارهای کلیدی عملکرد آنها را نشان میدهد:
دسته | Gemini | ChatGPT |
سرعت و پاسخدهی | سریع، بهینهسازیشده برای کوئریهای لحظهای | سریع، اما ممکن است برای کارهای پیچیدهتر زمان بیشتری نیاز داشته باشد |
قابلیتهای چند وجهی | پشتیبانی از متن، تصاویر، کد و صدا و قابلیت تبدیل متن به تصویر | پردازش و تولید متن، تصاویر و صدا، ادغام با DALL-E 3 برای تولید تصویر و دارای مدل Sora که امکان تولید متن به ویدیو |
تولید و اشکالزدایی کد | خوب، اما ممکن است خطاهای نحوی داشته باشد | عالی، قابلیتهای اشکالزدایی قوی دارد |
دقت در اطلاعات واقعی | بیش از 90%، از جستجوی گوگل برای بهروزرسانیهای لحظهای استفاده میکند | نرخ دقت 88.7%، اما به دانش از پیشآموزشدیده متکی است |
استدلال منطقی و تحلیلی | قوی، اما ممکن است موضوعات پیچیده را بیش از حد ساده کند | در تحلیل ساختاریافتهتر و دقیقتر است |
شخصیسازی | قابلیت شخصیسازی محدود | شخصیسازی متنی در برنامههای پشتیبانیشده |
دسترسی و پایداری | پایدار، اما ممکن است تحت استفاده سنگین کند شود | پایدار، با دسترسی اولویتدار برای کاربران Plus |
مقایسه gemini و chatgpt از نظر دقت
این دو پلتفرم هوش مصنوعی پیشرفته، به دقت و پاسخهای قابل اعتمادشان شهرت دارند. بیایید با مقایسه gemini و chatgpt ببینیم که در حوزههای مختلف، تا چه اندازه اطلاعات دقیقی ارائه میدهند و نقاط قوت و ضعف هر یک چیست.
ویژگی | دقت Gemini | دقت ChatGPT |
دانش عمومی | حدود 90%، بهخصوص با دادههای لحظهای | عالی، اما ممکن است بهروزرسانیهای لحظهای را نداشته باشد؛ نرخ خطای 15-20% |
ثبات واقعی | عالی، با تمرکز بر تأیید لحظهای | عالی، اما ممکن است گهگاه اطلاعات قدیمی ارائه دهد |
تحقیقات علمی | خوب، با Google Scholar ادغام میشود | استدلال قوی، اما سیستم استنادی داخلی ندارد |
ریاضی | خوب با خطاهای محاسباتی گاهبهگاه | قوی، با Wolfram Alpha تقویت شده است |
حقوقی و پزشکی | بینشهای کلی میدهد، نیاز به تأیید متخصص دارد | اطلاعات عمومی میدهد اما فاقد جزئیات است |
تولید کد | خوب، اما ممکن است خطاهای نحوی داشته باشد | عالی، قابلیتهای اشکالزدایی قوی |
ملاحظات سوگیری و اخلاقی | سوگیری کمتر بهدلیل فیلترینگ گوگل، اما همچنان وجود دارد | برخی سوگیریها بهدلیل دادههای آموزشی دارد که با سیاستهای OpenAI کاهش یافته است |
مقایسه gemini و chatgpt از نظر قابلیت تحقیق
جمنای و چتجیپیتی هر دو ابزار قدرتمند هوش مصنوعی هستند که میتوانند در انجام تحقیقات، چه برای تولید محتوا و چه برای موضوعات دیگر به شما کمک کنند. بااینحال، هرکدام نقاط قوت و رویکردهای متفاوتی دارند. در جدول مقایسه جمینای و چت جی پی تی، توانایی آنها را در زمینه تحقیق بررسی میکنیم:
ویژگی | Gemini | ChatGPT |
دسترسی به اطلاعات لحظهای | متصل به وب؛ از پایگاه داده گسترده گوگل، شامل صفحات وب و دادههای داخلی استفاده میکند | با ویژگی جدید جستجوی وب، ChatGPT میتواند به اطلاعات لحظهای دسترسی پیدا کند و آنها را در پاسخهایش بگنجاند |
تمرکز تحقیق | قوی در تحقیقات آکادمیک و پیچیده، ارائه پاسخهای دقیق با منابع قابل تأیید | مفید برای تحقیقات عمومی، سئو و خلاصهسازی، با پاسخهای کوتاه و جذاب |
استدلال | زنجیرههای استدلالی پیچیده را مدیریت میکند، اگرچه ممکن است با تفکر ریاضیاتی مشکل داشته باشد | پاسخهای فوری با قابلیتهای استدلالی خوب میدهد، بهویژه در موضوعات کمتر پیچیده |
کمک به تحقیق | پاسخهای متکی بر تحقیق با لینک به منابع میدهد | توضیحات سازمانیافته و دقیق، اغلب با لینکهای منبع مشخص میدهد |
دقت واقعی | بهطور کلی دقیق است، بهویژه در زمینههای آکادمیک، اما ممکن است با استدلال قیاسی مشکل داشته باشد | در تحقیقات عمومی است، اگرچه ممکن است همیشه منابع قابل تأیید برای موضوعات پیچیده ندهد |
با توجه به مقایسه gemini و chatgpt در جدول فوق، میتوان نتیجه گرفت که Gemini برای تحقیق آکادمیک، تحلیل محتوای چندوجهی، پردازش اسناد بزرگ مناسبتر است، درحالیکه ChatGPT میتواند تحقیقات ساختاریافته و حل مسائل فنی بهتر کمک کند.
مقایسه جمینای و چت جی پی تی از نظر تحقیق عمیق
هر دو ابزار جمنای و چتجیپیتی قابلیت تحقیق عمیق (deep research) را در مدلهای خود گنجاندهاند. این ویژگی فراتر از یک جستجوی معمولی در وب است و امکان تحلیل دقیق و عمیق را فراهم میسازد. این قابلیت برای انجام کارهای پیچیدهتر و تخصصیتر مانند تولید گزارشهای جامع بسیار مفید است. در جدول زیر به مقایسه gemini و chatgpt از جنبه تحقیق عمیق پرداختهایم:
ویژگی | Gemini | ChatGPT |
مدل زیربنایی | Gemini Advanced | مدل استدلالی OpenAI o3 |
رویکرد تحقیق | ساختاریافته و از پیش برنامهریزی شده: طرح تحقیقی برای کاربر تولید میکند، سپس گامبهگام آن را دنبال میکند و بر اهداف تمرکز دارد | تطبیقی و تکراری: گامهای تحقیق را فهرست میکند، برای شفافسازی، سؤال میپرسد، در لحظه اصلاح و جریان کاری یک محقق انسانی را تقلید میکند |
داده لحظهای | بله | بله |
پشتیبانی ورودی | متنی با پشتیبانی محدود از سایر فرمتها | چندوجهی، ورودی متنی و آپلود فایل مانند تصاویر و PDF را میپذیرد |
فرمت خروجی | گزارش خلاصه با یافتههای کلیدی، استنادها و لینکهای منبع؛ قابل export به Google Docs | گزارشهای جامع، بخشهای سازمانیافته و استنادها؛ ممکن است شامل تصاویر و نمودارها باشد |
شفافیت | بینش کمتر به استدلال دارد؛ طرح کلی تحقیق و فهرستی از وبسایتهای قابل مشاوره را نشان میدهد | کاربران میتوانند روند استدلال آن را لحظهبهلحظه مشاهده کنند |
سرعت | از ۵ تا ۱۵ دقیقه برای اکثر پرسشها | از ۵ تا ۳۰ دقیقه برای درخواستهای پیچیده |
مقایسه gemini و chatgpt برای ترجمه
هر دو مدل میتوانند متون مختلف را بهخوبی ترجمه کنند. البته وقتی صحبت از ترجمه اصطلاحات تخصصی و حفظ لحن در ترجمههای طولانیتر میشود، عملکرد ChatGPT بهتر است. از سوی دیگر، جمینای برای وظایف ترجمه چندوجهی خیلی عالی جواب میدهد. جدول زیر مقایسه gemini و chatgpt برای ترجمه متون مختلف را نشان میدهد:
ویژگی | Gemini | ChatGPT |
پشتیبانی زبان | ۱۰۰+ (Gemini Live از ترجمه لحظهای در ۴۰+ زبان پشتیبانی میکند) | ۹۵+ |
دقت ترجمه | بالا، گاهی ممکن است با زبانهای کمتر رایج مشکل داشته باشد | بالا، عملکرد قوی حتی در زبانهای کمتر رایج |
زمینه و ظرایف | لهجهها و زبان عامیانه را درک میکند؛ ممکن است ظرایف دقیق را از دست بدهد | درک زمینهای قوی؛ اصطلاحات و ارجاعات فرهنگی را به خوبی مدیریت میکند |
دستور زبان و نحو | بسیار دقیق، از مجموعهدادههای زبانی گسترده گوگل بهره میبرد | دقیق، اما ممکن است در ساختارهای پیچیده خطاهای جزئی داشته باشد |
انواع لحن | لحن را براساس دستورالعملها تنظیم میکند (رسمی، غیررسمی، فنی)؛ گاهی ناسازگار است | با لحنهای مختلف تطابق پیدا میکند؛ لحن را در طول ترجمههای طولانیتر ثابت نگه میدارد |
پشتیبانی ورودی چندوجهی | متن، تصاویر و صدا را ترجمه میکند | ترجمه برای متن و گرافیک دارد |
ترجمههای تخصصی (حقوقی، پزشکی، فنی) | قوی، اما ممکن است فاقد تخصص خاص در حوزه باشد | بسیار قوی، بهویژه برای نوشتههای فنی و رسمی |
سرعت و عملکرد | سریع، بهینهسازیشده برای ترجمههای لحظهای | سریع، حجم زیادی از متن را بهخوبی مدیریت میکند |
مقایسه gemini و chatgpt برای تولید تصویر
با گسترش کاربرد تولید تصویر توسط هوش مصنوعی در کارهای خلاقانه، ابزارهایی مانند جمنای و چتجیپیتی به تولید محتوای تصویری برای وبلاگها، شبکههای اجتماعی و موارد دیگر کمک میکنند.
جمینای (با استفاده از مدل Imagen 2) امکان تولید تصویر را در نسخه رایگان خود فراهم کرده است. در مقابل، کاربران نسخه رایگان چتجیپیتی میتوانند روزانه دو تصویر با مدل DALL·E 3 تولید کنند.
برای مقایسه gemini و chatgpt در توانایی در درک دستورهای تصویری پیچیده و تولید تصاویر باکیفیت، از دستور زیر استفاده کردهایم:
«تصویری از چشمانداز یک شهر آیندهنگر در غروب آفتاب تولید کن. آسمانخراشهای براق، چراغهای نئون که در آسفالت خیس منعکس شدهاند و چند ماشین پرنده که در بالای خیابانها شناورند. سبک تصویر باید یادآور فیلمهای سایبرپانک باشد، با تمرکز بر رنگهای زنده و نورپردازی پویا.»
این دستور بهخوبی توانایی این دو مدل را در درک سبک، نور و جزئیات رنگی به چالش میکشد.
تصویر تولیدشده توسط جمینای سبک فوتورئالیستی دارد، با ساختمانها و وسایل نقلیه دقیق و افکتهای نوری چشمگیر. این تصویر زاویه دید بازتر و نمایی وسیع از شهر دارد که حس عظمت و مقیاس را منتقل میکند. در جمینای میتوانید متن دستور را تغییر دهید تا تصویری مطابق با دید کاربر خلق شود.
در مقابل، تصویر چتجیپیتی حالت تصویرسازی (Illustrative) بیشتری دارد، با نورپردازی نرمتر و تمرکز کمتر بر جزئیات دقیق. رنگها گرم هستند اما بیشتر بهسمت غروب بنفش/صورتی متمایلاند. همچنین این چتبات یادآوری میکند که در صورت نیاز میتوانید تصویر را تغییر دهید یا نسخه دیگری تولید کنید.
درمجموع، مقایسه gemini و chatgpt برای تولید تصویر نشان میدهد که هر دو مدل، تصویر یک منظره آیندهنگر در غروب را نمایش میدهند، اما با رویکردهایی کاملاً متفاوت. تصویر Gemini واقعیتر است، با جزئیات فراوان، نورپردازی پویا و رنگهای درخشان. درحالیکه تصویر ChatGPT حالت هنریتری دارد و بر حالوهوا و جلوهی بصری تاکید میکند. انتخاب بین این دو به سلیقه شخصی شما برمیگردد.
دستیار کارشناس تکنولوژی هوشا یک متخصص مجرب در حوزه فناوری است که راهنمایی دقیق و کاربردی در استفاده از دستگاهها، نرمافزارها و رفع مشکلات فنی ارائه میدهد. این ابزار هوشا با تسلط بر طیف گستردهای از ابزارهای دیجیتال، همراه مطمئن شما در دنیای تکنولوژی است.
مقایسه gemini و chatgpt برای سفارشیسازی و شخصیسازی
با شخصیتر شدن پلتفرمهای هوش مصنوعی برای پاسخگویی به نیازهای کاربران، بیایید در مقایسه gemini و chatgpt ببینیم که در این زمینه چگونه عمل میکنند.
ویژگی | Gemini | ChatGPT |
پاسخهای شخصیشده | دارای قابلیت حافظه برای بهخاطرسپردن جزئیات شخصی و دادن پاسخهای متناسب؛ برای کاربران Google One AI Premium در دسترس است | به کاربران اجازه میدهد نام، شغل، ویژگیها و ارزشها را برای تعاملات شخصیتر مشخص کنند |
لحن و سبک | لحن و سبک را براساس ترجیحات کاربر تنظیم میکند | از سبکهای ارتباطی مختلف پشتیبانی میکند (مثلاً غیررسمی، رسمی، طنز) |
ادغام با ابزارهای دیگر | ادغام عمیق با محصولات گوگل مانند Maps و Search | ادغام محدود با ابزارهای خارجی، اما از API و پلاگینهایی مانند Zapier پشتیبانی میکند |
کنترل کاربر و حریم خصوصی | کاربران میتوانند جزئیات ذخیرهشده را مشاهده، ویرایش یا حذف کنند؛ حافظه را میتوان خاموش کرد | نگرانیهای حریم خصوصی را افزایش میدهد، اگرچه OpenAI بر حفاظت از دادههای کاربر تأکید دارد |
محدودیتها | سفارشیسازی محدود برای کاربران غیرشرکتی | نداشتن قابلیت چندین پروفایل |
محدودیتها و معایب Gemini و ChatGPT
درحالیکه در مقایسه gemini و chatgpt مشخص شد که هر دو ابزارهای قدرتمندی هستند و نقاط قوت زیادی دارند، اما کاربران باید از برخی محدودیتهای آنها آگاه باشند.
معایب Gemini
با وجود عملکرد تحسینبرانگیز Gemini در مدیریت انواع محتوای مختلف، همچنان برخی مشکلات را دارد. برای مثال، در سال ۲۰۲۳ بهدلیل تولید تصاویری با شخصیتهای تاریخی نادرست، مانند نازیهای چندنژادی یا وایکینگهای سیاهپوست، مورد انتقاد قرار گرفت. گوگل بهطور موقت قابلیت تولید تصویر از افراد را متوقف کرد تا نسخهی بهتری طراحی کند.
مدیرعامل گوگل، ساندار پیچای در واکنش به این اتفاق نوشت:
«برخی پاسخهای Gemini باعث رنجش کاربران شده و سوگیریهایی را نشان دادهاند، باید روشن باشد که این مسئله کاملاً غیرقابلقبول است و ما در این مورد اشتباه کردیم.»
این رویداد نشان میدهد که Gemini ممکن است در تولیدات خلاقانهی خود، دچار خطاهای واقعی شود. سایر محدودیتهای آن عبارتاند از:
- با وجود پشتیبانی از انواع دادهها (متن، تصویر، ویدیو)، در تحلیلهای چندمرحلهای یا بررسی علت و معلولی پیچیده گاهی ضعف دارد.
- ممکن است مسائل تخصصی یا موضوعات پیچیده را بیشازحد سادهسازی کند.
- در موضوعات بسیار تخصصی، دقت یا جزئیات کافی را ندارد.
- در مواجهه با موارد استثنایی یا ناشناخته، احتمال دارد دچار تفسیر اشتباه یا پاسخهای نادرست شود.
- گاهی واقعگرایی و دقت اطلاعاتی کافی ندارد و ممکن است محتوای «خیالی اما منطقینما» تولید کند (پدیده “hallucination”).
- مانند دیگر مدلهای زبانی، ممکن است سوگیریهای موجود در دادههای آموزشی را بازتولید کند.
- برای تولید محتوای خلاقانه نیاز به دستورات بسیار دقیق و چندین مرحله اصلاح دارد تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
معایب ChatGPT
شرکت OpenAI از ابتدا به شفافیت درباره محدودیتهای ChatGPT تأکید داشته است.
سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI گفته است:
«ChatGPT محدود است، اما آنقدر در برخی موارد خوب عمل میکند که ممکن است تصور اشتباهی از «عالی بودن» ایجاد کند. تکیه بر آن برای امور مهم، اشتباه است. این فقط پیشنمایشی از پیشرفت است، ما هنوز کار زیادی برای بهبود پایداری و دقت داریم.»
با وجود پیشرفتهای زیاد و عرضه مدل GPT-4، همچنان چالشهایی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
- ChatGPT گاهی اطلاعات قدیمی ارائه میدهد چون بهطور پیشفرض بهروزرسانی لحظهای ندارد (البته با فعالسازی جستوجو در وب، این مشکل بهبود یافته است).
- در انجام وظایف پیچیده به زمان بیشتری برای پاسخگویی نسبت به Gemini نیاز دارد.
- در مواجهه با دستورهای مبهم، نرخ خطای بالاتری دارد.
- با اینکه ظرفیت حافظه موقتی آن در حال افزایش است، هنوز محدودیتهایی در پردازش مکالمات بسیار طولانی یا پیچیده دارد.
- اگرچه خروجیهایش به زبان انسان بسیار شبیه است، اما «درک واقعی» یا «آگاهی» ندارد.
- دادههای آموزشی آن نیز ممکن است دارای سوگیری باشد و پاسخهای ناعادلانه یا تبعیضآمیز تولید کند.
سخن پایانی
در این مقاله به مقایسه gemini و chatgpt پرداختیم. هر دو ابزار هوش مصنوعی قدرتمند و پیشرفتهای هستند که بسته به نیاز کاربران، مزایا و ضعفهای متفاوتی دارند. اگرچه ChatGPT با پاسخهای روان، خلاقانه و کاربردی در مکالمات روزمره و تولید محتوا درخشان عمل میکند، Gemini بیشتر بر دقت فنی، ساختار منظم، و درک فرهنگی تمرکز دارد.
ChatGPT انتخاب مناسبی برای کاربرانی است که به دنبال تعامل سریع، تحلیل داده، یا تولید متنهای انسانیگونه هستند، در حالی که Gemini در ترجمه، کدنویسی با جزئیات بالا، و خلق تصاویر واقعیتر برتری نسبی دارد. در نهایت، انتخاب بین این دو پلتفرم به نوع استفاده، هدف نهایی، و اولویت کاربر بستگی دارد.
آیا ChatGPT یا Gemini برای استفاده در آموزش و تدریس مناسبتر است؟
هر دو مدل قابلیتهای آموزشی خوبی دارند، اما ChatGPT معمولاً به دلیل لحن دوستانه، مثالهای کاربردی و توانایی سادهسازی مفاهیم پیچیده برای دانشآموزان و معلمان قابلفهمتر است. از طرف دیگر، Gemini با توضیحات ساختاریافته و دقیق میتواند برای سطوح پیشرفته و آموزش تخصصی مناسبتر باشد.
کدام مدل برای استفاده در اپلیکیشنهای موبایل عملکرد بهتری دارد؟
ChatGPT در اپلیکیشنهای موبایل (مثل iOS و Android) از نظر رابط کاربری و تجربه کاربری روانتر عمل کرده و بهطور گستردهتری مورد استفاده قرار گرفته است. Google نیز Gemini را در اپهای خود یکپارچه کرده، اما هنوز محدودیتهایی در برخی مناطق یا دستگاهها وجود دارد.
آیا هر دو مدل امکان کار کردن آفلاین را دارند؟
در حال حاضر هیچیک از این مدلها بهصورت کامل آفلاین در دسترس نیستند. هر دو نیاز به اتصال اینترنتی دارند تا از سرورهای ابری برای پردازش استفاده کنند. البته نسخههایی از GPT (مثل Llama یا Mistral) به صورت متنباز وجود دارند که میتوان آفلاین استفاده کرد، ولی ChatGPT و Gemini در این دسته قرار نمیگیرند.
کدام مدل در شخصیسازی پاسخها عملکرد بهتری دارد؟
ChatGPT (ویژه نسخه Plus یا Enterprise) قابلیت شخصیسازی از طریق تنظیمات حافظه یا پروفایل کاربر را دارد، بهطوری که مدل میتواند سبک نوشتاری، علایق و اهداف کاربر را به مرور زمان بهتر درک کند. Gemini نیز در حال پیشرفت در این زمینه است، اما امکانات شخصیسازی آن هنوز به اندازه ChatGPT توسعهیافته نیست.
آیا امکان استفاده از افزونهها (Plugins) یا ابزارهای کمکی در هر دو وجود دارد؟
ChatGPT در نسخههای حرفهای (مثلاً GPT-4 Plus) از افزونهها و ابزارهایی مثل مرورگر وب، تحلیل داده (Code Interpreter)، و تعامل با فایلهای مختلف پشتیبانی میکند. Google نیز Gemini را با ابزارهایی مانند Google Docs، Gmail و Sheets یکپارچه کرده، اما پشتیبانی آن از افزونههای شخص ثالث محدودتر است.