شاید وقتش رسیده که ضربالمثل قدیمی “ادب خرجی ندارد” را بهروز کنیم، چون حالا پای چتباتهای هوش مصنوعی در میان است.
به تازگی، کاربری در شبکه اجتماعی X (توییتر سابق) پرسید شرکت OpenAI چقدر برای پردازش کلمات مؤدبانهای مثل “لطفاً” و “متشکرم” که مردم موقع استفاده از چتجیپیتی به کار میبرند، هزینه برق میدهد.
در کمال تعجبِ احتمالی آن کاربر، سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، شخصاً جواب داد: “دهها میلیون دلار که خوب خرج شده”، و در ادامه افزود: “البته هیچوقت نمیشود مطمئن بود.”
خیلی از ما وقتی با چتباتهای هوش مصنوعی حرف میزنیم (چه تایپ کنیم چه صوتی)، آنقدر حس میکنیم واقعی است که ناخودآگاه مؤدبانه درخواست میکنیم و تشکر میکنیم. اما همانطور که آلتمن تأیید کرد، همین کلمات اضافه هم باید توسط ابزارهای هوش مصنوعیِ بسیار پرمصرف پردازش شوند. این یعنی هم هزینه بیشتر برای شرکت و هم فشار بیشتر روی محیط زیست، چرا که برق بیشترِ مراکز داده هنوز از سوختهای فسیلی تأمین میشود.
فکرش را بکنید: هر عبارت مؤدبانه، بار پردازش را کمی بیشتر میکند. وقتی این بار اضافه در میلیاردها پرسشی که روزانه پرسیده میشود ضرب شود، به مصرف انرژی بسیار قابل توجهی تبدیل میشود.
جالب است بدانید یک نظرسنجی سال گذشته در آمریکا نشان داد که حدود دو سوم (۶۷٪) افراد گفتند با چتباتها مؤدبانه صحبت میکنند، در مقابل یک سوم (۳۳٪) که ترجیح میدهند بیتعارف سر اصل مطلب بروند.
خب، حالا باید چکار کرد؟ آیا بهتر است بیخیال ادب شویم و با چتجیپیتی و رباتهای دیگر راحتتر (و شاید کمی بیادبانهتر) حرف بزنیم تا هم هزینه کم شود و هم به محیط زیست کمک کنیم؟ یا با وجود این هزینهها، همچنان مؤدب بمانیم؟
تحقیقاتی که سال گذشته انجام شد، نشان میدهد که شاید بهتر باشد مؤدب بمانیم! این تحقیقات میگوید سطح ادب شما میتواند روی کیفیت پاسخهایی که از مدلهای زبانی بزرگ (LLM) این چتباتها میگیرید، تأثیر بگذارد.
نتیجهگیری محققان این بود: “درخواستهای غیرمؤدبانه ممکن است باعث افت عملکرد مدل [هوش مصنوعی] شود، از جمله جوابهای اشتباه، جانبداری بیشتر، یا حذف بخشی از اطلاعات.”
همچنین، یک گزارشگر از وبسایت “تکریدار” که اخیراً سعی کرده بود با چتجیپیتی کمتر مؤدبانه صحبت کند، متوجه شد که پاسخها “کمتر مفید به نظر میرسیدند.”
البته، برای خیلیها شاید سخت باشد که با هوش مصنوعی مؤدب نباشند. اما نگرانی بزرگتری هم وجود دارد که فراتر از هزینه برق OpenAI و محیط زیست است. برخی کارشناسان نگرانند که اگر بیادبی یا رک بودنِ بیش از حد در برابر هوش مصنوعی عادی شود، این رفتار کمکم به روابط بین خودِ ما انسانها هم سرایت کند و به مرور زمان، باعث شود برخوردهایمان با یکدیگر کمتر محترمانه شود.