مطالعه جدید: هوش مصنوعی می‌تواند متحد قدرتمند بشر در مبارزه با تغییرات اقلیمی باشد

بر اساس مطالعه جدیدی که توسط دانشکده اقتصاد لندن و مؤسسه «سیستمیک» (Systemiq) انجام شده است، می‌توان بدون چشم‌پوشی از امکانات رفاهی زندگی مدرن، با تغییرات اقلیمی مقابله کرد. این پژوهش نشان می‌دهد که هوش مصنوعی می‌تواند متحد قدرتمند ما در این مبارزه باشد و به کاهش چشمگیر انتشار جهانی کربن کمک کند.

یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که کاربردهای هوشمند هوش مصنوعی، تنها در سه صنعت کلیدی، قادر است تا سال ۲۰۳۵ سالانه بین ۳.۲ تا ۵.۴ میلیارد تن از انتشار گازهای گلخانه‌ای بکاهد. این میزان کاهش، برخلاف نگرانی‌های مطرح‌شده، بسیار بیشتر از کربن تولیدی توسط خود فناوری هوش مصنوعی خواهد بود.

این مطالعه با عنوان «سبز و هوشمند: نقش هوش مصنوعی در گذار اقلیمی»، هوش مصنوعی را نه فقط ابزاری برای بهبودهای جزئی، بلکه یک عامل دگرگون‌کننده می‌داند که می‌تواند اقتصاد جهانی را به سمت سیستمی پایدار و فراگیر هدایت کند.

کربن صفر: یک فرصت، نه یک چالش

پژوهشگران تأکید می‌کنند که گذار به اقتصاد «کربن صفر» را نباید یک چالش یا بار اضافی دانست، بلکه باید آن را «فرصتی بزرگ برای نوآوری و رشد اقتصادی پایدار، تاب‌آور و فراگیر» تلقی کرد.

آنها بر سه حوزه اصلی تولید کربن تمرکز کرده‌اند: تولید برق، تولید گوشت و لبنیات، و خودروهای سواری. این سه بخش در مجموع عامل نزدیک به نیمی از انتشار کربن در جهان هستند. بر اساس این تحقیق، کاهش کربن ناشی از کاربرد هوش مصنوعی فقط در همین سه حوزه، بسیار بیشتر از کربن تولیدی توسط مراکز داده هوش مصنوعی (که بین ۰.۴ تا ۱.۶ میلیارد تن در سال تخمین زده می‌شود) خواهد بود.

به گفته نویسندگان این گزارش، «استفاده از هوش مصنوعی برای گذار اقلیمی نه تنها یک گزینه قوی، بلکه یک ضرورت است.»

پنج روش اصلی که هوش مصنوعی به نجات سیاره ما کمک می‌کند

این پنج روش عبارت‌اند از:

۱. هوشمندسازی سیستم‌های پیچیده
زندگی مدرن ما به شبکه‌های پیچیده‌ای برای انرژی، حمل‌ونقل و زندگی شهری وابسته است. هوش مصنوعی می‌تواند این سیستم‌ها را برای عملکردی بسیار کارآمدتر بازطراحی کند. برای مثال، هوش مصنوعی می‌تواند نوسانات تولید انرژی‌های تجدیدپذیر (مانند انرژی بادی و خورشیدی) را پیش‌بینی و آن را با تقاضای لحظه‌ای مصرف‌کنندگان هماهنگ کند. شرکت «دیپ‌مایند» (DeepMind) پیش از این نشان داده است که هوش مصنوعی‌اش می‌تواند با کاهش نیاز به منابع انرژی پشتیبان، ارزش اقتصادی انرژی بادی را تا ۲۰ درصد افزایش دهد.

۲. تسریع اکتشافات و کاهش ضایعات
نزدیک به نیمی از کاهش انتشار کربن مورد نیاز برای رسیدن به هدف «کربن صفر» تا سال ۲۰۵۰، به فناوری‌هایی وابسته است که امروز در مراحل اولیه آزمایشگاهی قرار دارند. هوش مصنوعی در حال سرعت بخشیدن به این پیشرفت‌هاست.
برای مثال، ابزار GNOME متعلق به «دیپ‌مایند گوگل» تاکنون بیش از دو میلیون ساختار کریستالی جدید شناسایی کرده است که می‌تواند انقلابی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و ذخیره‌سازی باتری ایجاد کند. همچنین، الگوریتم‌های هوش مصنوعی آمازون برای بسته‌بندی محصولات، از سال ۲۰۱۵ تاکنون باعث صرفه‌جویی بیش از سه میلیون تن متریک مواد اولیه شده است.

۳. کمک به تصمیم‌گیری‌های بهتر
تصمیمات روزمره ما، از نوع غذایی که می‌خوریم تا روش حمل‌ونقل‌مان، می‌تواند تا سال ۲۰۵۰ عامل ۷۰ درصد از کاهش انتشار کربن باشد. اما انتخاب درست همیشه آسان نیست.
هوش مصنوعی می‌تواند مانند یک مربی شخصی محیط زیست عمل کند و با ارائه اطلاعات و توصیه‌های شخصی‌سازی‌شده، به ما در انتخاب‌های بهتر کمک کند. مسیرهای کم‌مصرف سوخت در «نقشه گوگل» (Google Maps) نمونه‌ای از کاربرد هوش مصنوعی است که هم به کاهش انتشار کربن و هم به صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک می‌کند. سیستم‌های خانگی هوشمند مانند «نست» (Nest) نیز با بهینه‌سازی گرمایش و سرمایش، می‌توانند میلیون‌ها تن دی‌اکسید کربن را کاهش دهند.

۴. پیش‌بینی تغییرات اقلیمی و تأثیر سیاست‌ها
چگونه می‌توان برای آینده‌ای با اقلیم متغیر برنامه‌ریزی کرد؟ هوش مصنوعی قادر است با پردازش مجموعه داده‌های عظیم، الگوهای اقلیمی را با دقتی بی‌سابقه پیش‌بینی کند.
ابزارهایی مانند IceNet که توسط مرکز تحقیقات جنوبگان بریتانیا و مؤسسه آلن تورینگ توسعه یافته است، با استفاده از هوش مصنوعی سطح یخ‌های دریا را بهتر از همیشه پیش‌بینی می‌کنند. این قابلیت به دولت‌ها نیز کمک می‌کند تا با تحلیل موارد مشابه در سراسر جهان، سیاست‌های اقلیمی مؤثرتری طراحی کنند.

۵. حفظ ایمنی در برابر آب‌وهوای نامساعد
با تشدید بلایای طبیعی مرتبط با اقلیم، سیستم‌های هشدار سریع می‌توانند جان انسان‌ها را نجات دهند. سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی برای پیش‌بینی سیل و آتش‌سوزی در حال تبدیل شدن به ابزارهای ایمنی ضروری هستند.
پلتفرم «مرکز سیل» گوگل (Google Flood Hub) با استفاده از یادگیری ماشین، پیش‌بینی وقوع سیل را تا پنج روز قبل در بیش از ۸۰ کشور جهان ارائه می‌دهد. این زمان طلایی به مردم فرصت می‌دهد تا از خانه‌های خود محافظت کرده یا در صورت لزوم منطقه را تخلیه کنند.

آمار و ارقام، مؤید نقش هوش مصنوعی در کاهش کربن

پژوهشگران با تحلیل داده‌ها دریافتند که هوش مصنوعی می‌تواند:

• با بهینه‌سازی انرژی‌های تجدیدپذیر، انتشار کربن در بخش تولید برق را تا سال ۲۰۳۵ سالانه ۱.۸ میلیارد تن کاهش دهد.
• با بهبود طعم و بافت پروتئین‌های گیاهی برای شباهت بیشتر به گوشت، سالانه بین ۰.۹ تا ۳.۰ میلیارد تن از انتشار کربن بکاهد.
• از طریق گسترش حمل‌ونقل اشتراکی و فناوری بهتر باتری‌ها، انتشار کربن خودروها را سالانه تا ۰.۶ میلیارد تن کاهش دهد.

یک نکته مهم: نقش حیاتی دولت‌ها

اما یک نکته کلیدی وجود دارد: نمی‌توان صرفاً منتظر ماند تا نیروهای بازار، مسیر توسعه هوش مصنوعی را تعیین کنند. پژوهشگران خواستار یک «دولت فعال» هستند تا اطمینان حاصل شود که مزایای هوش مصنوعی به نفع همگان و سیاره زمین خواهد بود. آنها نتیجه‌گیری می‌کنند: «دولت‌ها نقشی حیاتی در تضمین استقرار مؤثر هوش مصنوعی برای تسریع گذار اقلیمی به شیوه‌ای عادلانه و پایدار دارند.»

این به معنای ایجاد مشوق برای تحقیقات هوش مصنوعی سبز، تنظیم مقررات برای به حداقل رساندن اثرات زیست‌محیطی، و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هاست تا جوامع در سراسر جهان بتوانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.

با هدایت نوآوری‌ها و همکاری بین‌المللی، می‌توان از تمام ظرفیت هوش مصنوعی برای مقابله با بحران اقلیمی بهره برد و آینده‌ای را ساخت که در آن هم انسان و هم سیاره زمین به شکوفایی برسند.